Khánh Hòa - Quảng Ninh mòn mỏi chờ khách Trung Quốc

Hai địa phương đón nhiều du khách Trung Quốc nhất cả nước tiếp tục chờ đợi khi chưa có giải pháp thay thế hiệu quả và mùa của khách nội đã qua.

Kết thúc đợt cao điểm khách nội mùa hè và 2/9, kỳ nghỉ dài cuối cùng của năm, một số trung tâm du lịch lớn của cả nước lại quay về trạng thái im lìm, nhất là những địa phương trước Covid-19 đón nhiều khách Trung Quốc.

Cửa hàng Trầm Hương Cổ Vận mặt quốc lộ 18 (đối diện đường vào khu du lịch Tuần Châu, Hạ Long) vốn từng rất đông khách Trung Quốc đi theo tour 0 đồng mua sắm, nay đóng cửa im lìm. Một số cửa hàng khác tại khu Hùng Thắng (TP Hạ Long) cũng vắng vẻ.

Thiếu khách Trung Quốc, đội tàu tham quan vịnh Hạ Long thiệt hại nặng nề. "Trước Covid-19, cảng lúc nào cũng tấp nập, 70% là khách Trung Quốc, mỗi ngày 4-5 chuyến. Họ ăn uống đơn giản nhưng số lượng lớn nên doanh thu tốt. Hiện thì may lắm ngày có một chuyến khách nội địa. Phần lớn tàu nằm ở cảng", chị Phạm Thắm, nhà tàu Tùng Dương, chia sẻ.

Những cửa hàng chuyên bán đồ cho khách Trung Quốc trước đây giờ bỏ không, hư hỏng. Ảnh: Lê Tân

Ông Văn Cường, sở hữu hai tàu chở khách tham quan vịnh Hạ Long, nói thêm: "Nếu có khách Trung Quốc thì Hạ Long làm du lịch quanh năm, tấp nập nhất từ tháng 9 đến cuối năm. Khách nội địa thì chủ yếu trong hè". Trước dịch năm 2019, Hạ Long đón 2,9 triệu khách quốc tế, trong đó có khoảng 60% là khách Trung Quốc. Khách Trung Quốc đến Quảng Ninh nhiều nhất vào tuần lễ vàng đầu tháng 10 dịp Quốc khánh. Hai năm nay, khách Trung Quốc số lượng nhỏ không được thống kê.

Không chỉ dịch vụ tàu du lịch mà khối khách sạn, nhà nghỉ từ 3 sao trở xuống cũng điêu đứng vì thiếu những khách hàng quen thuộc. Nhiều chủ tàu cũng đồng thời sở hữu các khách sạn 2-3 sao trước phục vụ chủ yếu khách Trung Quốc, nay phải quyết định "hy sinh" một trong hai, thậm chí cả hai.

"Áp lực nợ ngân hàng, nhiều người muốn bán, chuyển nhượng khách sạn, tàu thuyền nhưng không ai mua. Làm ăn được thì đâu ai muốn bán. Không làm được thì tất cả đều như nhau", ông Cường nói.

Tương tự Quảng Ninh, du lịch Khánh Hoà cũng bị ảnh hưởng nặng từ việc không có khách Trung Quốc. Không chỉ thế, họ còn vắng cả khách Nga, thị trường lớn thứ hai, do xung đột với Ukraina suốt nửa năm qua. Năm 2019, Khánh Hòa đón hơn 3,5 triệu lượt khách quốc tế, trong đó Trung Quốc khoảng 2 triệu lượt, Nga gần 500.000 lượt. Mỗi ngày sân bay quốc tế Cam Ranh đón hơn 30 chuyến bay từ Trung Quốc, 6-7 chuyến từ Nga...

Ở Nha Trang, các tuyến đường từng đông khách nước ngoài như Nguyễn Thiện Thuật, Hùng Vương... giờ vắng vẻ, chỉ lác đác khách Hàn Quốc. Du lịch đã mở cửa, nhưng nhiều hàng quán, khách sạn tại những khu vực này vẫn đóng, một số nơi treo biển cho thuê mặt bằng, thậm chí nhếch nhác vì không được chỉnh trang, dọn dẹp.

Khu vực phố Tây ở TP Nha Trang hiện tại. Ảnh: Bùi Toàn

Qua khảo sát của phóng viên VnExpress, nhiều mặt bằng tại khu này trước dịch có giá thuê cả trăm triệu mỗi tháng, nay giảm hơn 60% nhưng không có người thuê. Nhiều cửa hàng vẫn đóng cửa im lìm.

Anh Hoài, chủ một quán ăn ở đường Nguyễn Thiện Thuật, cho biết hè vừa qua, anh đã sửa sang, dọn dẹp lại hàng quán để kỳ vọng đón được một lượng khách nội. Khách nội đông nhưng quán của anh lại nằm ở khu phố Tây nên vẫn vắng vì thường khách nội không ghé khu vực này. "Không có khách, vẫn phải trả tiền thuê mặt bằng hàng tháng nên tôi lại tiếp tục đóng cửa", anh Hoài nói.

Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích tỉnh Khánh Hòa, ông Nguyễn Tuấn Dũng, cũng cho biết khách du lịch tới Khánh Hoà đa số vẫn là nội địa. Việc thiếu hai nguồn khách quốc tế trọng điểm là Nga và Trung Quốc khiến doanh thu sụt giảm, đòi hỏi đơn vị phải tính toán lại các chi phí cho phù hợp thực tế.

Tiếp tục chờ đợi và tìm nguồn khách mới

Chờ đợi và kiếm nguồn khách mới là hai việc mà những người làm du lịch tại Khánh Hoà và Quảng Ninh đang làm. Nhưng họ vẫn loay hoay vì không biết phải chờ đến bao giờ và có một thực tế khó thay thế khách Trung Quốc. Điều này không chỉ ở Việt Nam mà trên cả thế giới. Năm 2019, khách Trung Quốc đông nhất thế giới với khoảng 154 triệu lượt, chi tiêu gần 293 tỷ USD, bỏ xa Mỹ (128 tỷ USD).

"Trung Quốc vẫn thắt chặt với Covid-19 nên giờ chúng tôi không có khách. Sau 2/9 không có khách Trung Quốc là căng lắm. Tàu bè lại nằm ngủ đông và chờ đợi mà thôi", ông Văn Cường nói thêm. Một lãnh đạo Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh thừa nhận: "Trong thời gian tới, không nguồn khách nào có thể bù đắp về số lượng cho khách Trung Quốc".

Ông Phạm Minh Nhựt, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch Nha Trang, cho hay hai thị trường khách Trung Quốc và Nga vẫn còn là "ẩn số", chưa biết khi nào quay trở lại. "Hết tháng 8 lượng khách trong nước thưa dần, các cơ sở lưu trú có rất nhiều phòng trống. Khách ít, số lượng phòng trống cao sẽ làm giảm giá phòng cũng như chất lượng phục vụ", ông Nhựt cho biết.

Khách Ấn Độ đang là một giải pháp trước mắt, nhưng không thể ngay lập tức có một lượng lớn như Trung Quốc. Theo bà Nguyễn Thị Lệ Thanh, Giám đốc Sở Du lịch Khánh Hòa, thời gian qua tỉnh định hướng phát triển đa dạng nguồn khách quốc tế, xúc tiến mạnh thị trường Ấn Độ và Hàn Quốc.

"Ngành du lịch tỉnh đang tiếp cận nguồn khách và các sản phẩm du lịch một số nước. Nếu thị trường nào có tiềm năng thì sẽ tiếp tục quảng bá", bà Thanh nói. Dù vậy bà Thanh thừa nhận để khai thác tốt thị trường này cần thời gian, sự chuẩn bị kỹ, đồng thời có chính sách, cũng như hướng dẫn kịp thời.

Trước dịch, khách Ấn Độ đến Việt Nam gần 170.000 người và hiện đứng thứ 16 trong các quốc gia và vùng lãnh thổ vào Việt Nam. Ấn Độ có hơn 1,3 tỷ dân nhưng việc khai thác thị trường này chưa triệt để. Từ khi Việt Nam mở cửa du lịch, khách Ấn Độ đạt mức cao nhất là tháng 7 với hơn 11.700 lượt khách.

Tương tự, Quảng Ninh cũng đang cố gắng kích cầu bằng các hoạt động hướng tới khách nội địa và Ấn Độ. Mới đây, đoàn đầu tiên sau dịch gồm các hãng lữ hành, hàng không và truyền thông Ấn Độ đã đến khảo sát sản phẩm nghỉ dưỡng trên vịnh Hạ Long. Trải nghiệm từ chuyến đi là cơ sở để các doanh nghiệp du lịch Ấn định hướng thị trường, đưa khách đến Quảng Ninh.

Đại diện Sở Du lịch cũng cho biết cùng với Ấn Độ, du khách từ khu vực ASEAN cũng là hướng phát triển của Quảng Ninh thời gian tới, bên cạnh các thị trường truyền thống như Hàn Quốc và tiếp tục đợi khách Trung Quốc.

Từ tháng 9 đến tháng 3 là giai đoạn cao điểm khách quốc tế đến Việt Nam. Tuy nhiên, với thị trường Trung Quốc, việc bao giờ họ quay trở lại còn phụ thuộc vào chính sách của quốc gia. Giai đoạn 2015-2019, khách Trung Quốc chiếm gần 35% lượng khách quốc tế đến Việt Nam mỗi năm.

Lê Tân - Bùi Toàn